طرز تهیه شیرینی نخودچی مجلسی و خوشمزه با فر و بدون فر + نکات مهم
طرز تهیه شیرینی نخودچی
شیرینی نخودچی به عنوان نمادی از ظرافت و سنت در میان شیرینیهای ایرانی، جایگاه ویژهای در دل علاقمندان به طعمهای اصیل و خاطرهانگیز دارد. این شیرینی که با دقت و مهارت خاصی تهیه میشود، نه تنها بخش جداییناپذیری از سفرههای «عید نوروز» به شمار میرود، بلکه در مراسم و مناسبتهای گوناگون فرهنگی و اجتماعی نیز حضوری گرم و صمیمی دارد.
برای تهیه شیرینی نخودچی، ابتدا آرد نخودچی، پودر قند، و پودر هل را با هم الک کرده و مخلوط میکنیم تا یکدست شود. روغن صاف را به مخلوط آرد اضافه کرده و با دست خمیر را جمع میکنیم. خمیر آماده را روی سطحی صاف پهن کرده و به ضخامت دلخواه برش میزنیم. با استفاده از قالبهای مورد نظر شکل داده و در سینی فر روی کاغذ روغنی قرار میدهیم. در نهایت، با موادی مثل سیاه دانه یا پودر پسته تزیین کرده و در فر پیش گرم شده با حرارت ۱۷۵ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه میپزیم.
مواد لازم | مقدار مواد |
آرد نخودچی | ۵۰۰ گرم |
پودر قند | ۱۵۰ گرم |
روغن صاف | ۲۰۰ گرم |
پودر هل | ۱ قاشق چایخوری |
سیاه دانه | به مقدار کافی |
طرز تهیه شیرینی نخودچی
فهرست محتوا
- 1 آمادهسازی روغن
- 2 مخلوط کردن مواد خشک با روغن
- 3 ورز دادن و یکدست کردن خمیر
- 4 پهن کردن خمیر روی سینی
- 5 قالب زدن شیرینیها
- 6 تزیین شیرینیها قبل از پخت
- 7 خنک کردن شیرینیها
- 8 شیرینی نخودچی بدون فر
- 9 شیرینی نخودچی با روغن مایع
- 10 شیرینی نخودچی لاته
- 11 اهمیت انتخاب آرد نخودچی
- 12 تأثیر روغن بر بافت شیرینی
- 13 استفاده از هل
- 14 جلوگیری از ترک خوردن شیرینی
- 15 افزایش ماندگاری
- 16 کالری شیرینی نخودچی
آمادهسازی روغن
اگر روغن صاف ندارید، ۲۰۰ گرم روغن جامد را روی حرارت ذوب کنید سپس اجازه دهید روغن سرد و سفت شود. برای شروع ابتدا آرد نخودچی، پودر قند و پودر هل را الک می کنیم، سپس با همدیگر به خوبی مخلوط می کنیم تا یکدست شوند.
مخلوط کردن مواد خشک با روغن
در این مرحله روغن صاف را به آرد نخودچی اضافه می کنیم و با دست مخلوط می کنیم تا خمیر جمع شود و حالت بگیرد. توجه داشته باشید که خمیر شیرینی نخودچی مثل شیرینی های دیگر نیست و حالت خشکی زیادی دارد.
ورز دادن و یکدست کردن خمیر
حالا خمیر را با گوشتکوب برقی به خوبی میکس می کنیم تا حالت خمیری یکدست به خودش بگیرد. البته اگر گوشتکوب برقی ندارید می توانید خمیر را ۴ بار چرخ کنید و اگر می خواهید خمیر را با دست درست کنید باید حدود ۳۰ دقیقه خمیر را ورز بدهید تا شکل بگیرد.
پهن کردن خمیر روی سینی
پس از اینکه خمیر شیرینی آماده شد (در صورت تمایل برای جلوگیری از ترک خوردن احتمالی، چند ساعت در دمای محیط استراحت می دهیم)، یک ورق روغنی روی سینی فر قرار می دهیم و خمیر را روی یک سطح صاف پهن می کنیم. قطر خمیر بستگی به سلیقه خودمان دارد، قطر استاندارد شیرینی نخودچی حدودا ۲ سانتی متر است.
قالب زدن شیرینیها
در صورتی که می خواهید شیرینی ها ظریف تری داشته باشید می توانید قطر شیرینی ها را ۱ سانتی متر کنید. پس از اینکه خمیر را پهن کردیم با قالب دلخواه خمیر را قالب می زنیم، سپس با شیرینی ها قالب زده را با کمک کارد به آرامی به سینی فر منتقل می کنیم.
تزیین شیرینیها قبل از پخت
در آخر پس از اینکه تمام شیرینی ها را داخل سینی فر روی کاغذ روغنی چیدیم، مقداری سیاه دانه، پودر پسته یا تخم خرفه روی شیرینی ها می پاشیم و سینی را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه داخل فر که از قبل با حرارت ۱۷۵ درجه سانتیگراد روشن کرده ایم، قرار می دهیم تا شیرینی ها اماده شوند.
خنک کردن شیرینیها
پس از اینکه کار پخت شیرینی ها به پایان رسید، صبر می کنیم تا شیرینی ها کاملا خنک شوند سپس به آرامی به ظرف مورد نظرمان منتقل می کنیم. این شیرینی را می توانید تا یک تا دو هفته در یخچال نگهداری کنید.
نکات پخت شیرینی نخودچی
شیرینی نخودچی بدون فر
ابتدا یک قابلمه بزرگ را روی شعله ملایم قرار می دهیم و یک شعله پخش کن هم زیر قابلمه قرار می دهیم. در ادامه یک سه پایه داخل قابلمه قرار می دهیم و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه درب قابلمه را می گذاریم تا کاملا گرم شود. پس از گذشت این زمان شیرینی های قالب زده را داخل یک سینی با قطر مناسب قرار می دهیم و داخل قابلمه روی سه پایه می گذاریم و روی درب قابلمه یک دم کنی قرار می دهیم تا حرارت داخل قابلمه هدر نرود و شیرینی ها زودتر بپزند. حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پخت شیرینی طول می کشد، زمانی که زیر شیرینی طلایی شد یعنی پخته است. پس از پخت به شیرینی ها دست نزنید چون خیلی سریع پودر می شوند، صبر کنید خنک شوند سپس شیرینی ها را جمع کنید. برای توضیحات کامل تر میتوانید به آموزش «شیرینی نخودچی بدون فر» مراجعه کنید.
شیرینی نخودچی با روغن مایع
برای تهیه شیرینی نخودچی با روغن مایع، ابتدا آرد سفید و نخودچی را الک کرده و با پودر قند و پودر هل مخلوط میکنیم تا یکدست شود. روغن مایع ولرم را به مخلوط اضافه کرده و خوب هم میزنیم تا خمیر منسجمی حاصل شود. پس از ورز دادن خمیر به مدت یک دقیقه، فر را گرم کرده و خمیر را بین دو لایه نایلون قرار داده و به قطر یک سانتیمتر باز میکنیم. با کاتر دلخواه قالب زده و در سینی فر چیده، بدون نیاز به کاغذ روغنی، میتوان سینی را روغنی کرد. برای تزیین، پودر پسته روی خمیرها پاشیده و سپس به مدت ۱۲ تا ۱۵ دقیقه در فر میپزیم. دستور کامل این شیرینی را در آموزش «شیرینی نخودچی با روغن مایع» بخوانید.
شیرینی نخودچی لاته
برای تهیه شیرینی نخودچی لاته، ابتدا کره را به دمای اتاق رسانده و با پودر قند مخلوط کرده تا کرمی و سبک شود. سپس پودر هل و آرد نخودچی الک شده را اضافه کرده و خمیر را یکدست میکنیم. خمیر را دو بار چرخ کرده و در سینی فر به شکل مستطیل و به ضخامت ۳ تا ۴ سانتیمتر میچینیم. برای روکش لاته، زرده تخممرغ و پودر قند را هم زده، آب لیمو و قارچ اضافه کرده و روی خمیر پخش میکنیم. پس از تزیین با خلال پسته و استراحت ۱۰ دقیقهای خمیر، فر را گرم کرده و شیرینیها را ۱۰ دقیقه میپزیم تا کاملاً پخته شوند. آموزش کامل این شیرینی جذاب را در مطلب «شیرینی نخودچی لاته» بخوانید.
اهمیت انتخاب آرد نخودچی
یکی از اصلیترین مواد اولیه در تهیه شیرینی نخودچی، آرد نخودچی است که تأثیر زیادی بر طعم و بافت نهایی شیرینی دارد. استفاده از آرد نخودچی تازه و الکشده باعث میشود شیرینی لطیفتر و خوشطعمتر شود. در مقابل، اگر آرد نخودچی کهنه یا نامرغوب باشد، ممکن است باعث زبری، خشک شدن یا ایجاد ترک در شیرینی شود. برای داشتن نتیجهای مطلوب، بهتر است از آرد نخودچی مرغوب و کاملاً پودر شده استفاده کنید.
تأثیر روغن بر بافت شیرینی
نوع روغن استفادهشده در تهیه خمیر تأثیر زیادی بر بافت شیرینی نخودچی دارد. معمولاً از روغن جامد یا روغن صاف قنادی استفاده میشود، زیرا این نوع روغنها باعث انسجام بهتر خمیر و لطافت شیرینی میشوند. در برخی دستورها، ترکیب روغن جامد و کره برای طعم بهتر پیشنهاد میشود، اما کره میتواند ماندگاری شیرینی را کاهش دهد. همچنین، مقدار روغن باید دقیق اندازهگیری شود، زیرا کم یا زیاد بودن آن میتواند بافت شیرینی را تحت تأثیر قرار دهد.
استفاده از هل
یکی از دلایلی که شیرینی نخودچی عطر و طعمی خاص دارد، وجود هل در ترکیب آن است. هل ساییدهشده به خمیر اضافه میشود و علاوه بر ایجاد رایحهای مطبوع، طعم این شیرینی سنتی را دلپذیرتر میکند. اگر هل تازه و مرغوب باشد، رایحه آن در هنگام پخت نیز حفظ خواهد شد. برای تقویت طعم، برخی افراد مقدار کمی پودر دارچین یا گلاب نیز به خمیر اضافه میکنند، اما استفاده بیش از حد از این مواد ممکن است طعم اصلی شیرینی را تحت تأثیر قرار دهد.
جلوگیری از ترک خوردن شیرینی
بعد از آماده شدن خمیر، باید آن را به مدت چند ساعت استراحت داد تا روغن بهخوبی جذب مواد شود و شیرینی هنگام قالبزنی ترک نخورد. برای قالب زدن، خمیر را روی سطح صاف باز کرده و با قالبهای مخصوص، معمولاً به شکل گل یا شبدر، برش میزنند. ضخامت خمیر نباید خیلی کم یا زیاد باشد؛ ضخامت حدود نیم سانتیمتر ایدهآل است. همچنین، هنگام قرار دادن شیرینیها در سینی فر، باید فاصله کمی بین آنها باشد تا حین پخت تغییر شکل ندهند.
افزایش ماندگاری
برای اینکه شیرینی نخودچی تازه و خوشطعم بماند، باید آن را در ظرف دربسته و در جای خشک و خنک نگهداری کرد. رطوبت میتواند باعث نرم شدن بیش از حد و از بین رفتن بافت شیرینی شود. اگر قصد دارید شیرینی را برای مدت طولانی نگهداری کنید، بهتر است آن را در ظرف شیشهای یا فلزی قرار دهید و از تماس با هوا جلوگیری کنید. این شیرینی را میتوان تا چند هفته بدون افت کیفیت نگهداری کرد.
کالری شیرینی نخودچی
شیرینی نخودچی یکی از شیرینیهای سنتی و محبوب ایرانی است که بهویژه در ایام نوروز مصرف میشود. این شیرینی کوچک و خوشطعم، به دلیل استفاده از آرد نخودچی، پودر قند، روغن و هل، حاوی مقادیر قابلتوجهی کالری است. بهطور متوسط، هر ۱۰۰ گرم شیرینی نخودچی حدود ۴۷۰ کالری انرژی دارد که شامل ۵۴ گرم کربوهیدرات، ۲۴ گرم چربی و ۱۱ گرم پروتئین است. با توجه به اندازه کوچک این شیرینی، هر عدد متوسط آن تقریباً ۳۷ تا ۴۵ کالری دارد. بنابراین، در مصرف این شیرینی خوشمزه باید تعادل را رعایت کرد تا از دریافت کالری بیش از حد جلوگیری شود.